سوال بیجایی نیست. اما پرسش دقیق و درستی هم نیست.
قبل از هر چیز، باید «خوب» را معنی کنیم. هر خوبی، برای همه خوب نیست.
در هر رشته‌ای، یک عده متخصص و فعال شناخته شده حضور دارند. با یک جستجوی ساده در لینکداین یا گوگل می‌توانید اسامی برخی از چهره‌های معروف در سئوی ایران را پیدا کنید، اما گمان نمی‌کنم رسیدن به اسامی، شناخت کاملی به شما بدهد.
اینجا گفته‌ام که چطور می‌توانید یک متخصص سئوی خوب پیدا کنید و چطور باید سطح مهارت ایشان را تشخیص دهید.
شما کی هستید؟ و چه انتظاری دارید؟
«شما» به عنوان شخص، پروژه یا ایده‌ای دارید که نیاز به سئو دارد؟ یا به عنوان عضو یا مدیر شرکت، به دنبال استخدام تمام وقت متخصص سئو هستید؟ به دنبال فردی به عنوان مدیر یک گروه می‌گردید یا فردی را به عنوان تیم یک‌نفره نیاز دارید؟
چرایی و چگونگی کار با متخصص سئو باید بر اساس شناخت درست نیاز شما باشد.
این که شما به چه عنوانی و به چه هدفی، با چه بودجه‌ای و در چه شرایطی، به چه نوع همکاری نیاز دارید، موضوع را از بررسی اسامی فهرست‌ها خارج می‌کند. و اتفاقا همکاری‌های موفقیت‌آمیز در سئو، ممکن است کاملا خارج از اسامی یک فهرست یا فعالان شبکه‌های اجتماعی اتفاق بیفتد.
انتخاب متخصص«صرفا» بر مبنای حضور و محبوبیتشان در شبکه‌های اجتماعی، لزوما به نتایج موفق نمی‌انجامد.
جدا از این، حتی اگر از مهارت‌های سخت (Hard Skills) فرد مطمئن باشید، فاکتورهای دیگری هم هستند. لزوما مهارت‌های سخت خوب، نمی‌تواند پاسخ‌گوی نیاز شما باشد. اگر شخصی توان تخصصی فردیِ بسیار خوبی داشته باشد، اما به عنوان عضوی از تیم خوب عمل نکند، آیا باز هم مایل به همکاری با او هستید؟
مثال‌های بسیاری را می‌توان تصور کرد.
قبل از این که سراغ متخصصین سئو بروید، نیاز و انتظار خودتان را دقیق‌تر تعریف کنید.
سئو کار یا متخصص سئو کیست؟ چه ویژگی‌هایی دارد؟
مهارت‌های بسیاری برای یک متخصص سئو ضروری است. در اینجا برخی از ویژگی‌هایی که متخصص سئو باید داشته باشد را فهرست کرده‌ام.
– با تعاریف آشنا باشد و بتواند قصهٔ سئو را توضیح دهد (الگوریتم‌ها، مبانی بازاریابی، اصطلاحات تخصصی)
– استراتژیست باشد و هدفمند کار کند (جلوگیری از خسارت زمانی یا مالی).
– با زیرساخت‌های فنی و برنامه‌نویسی بیگانه نباشد.
– آموزش‌پذیر و انتقادپذیر باشد و نادانی‌های خودش را بداند.
– جَوزَده نباشد و ادعاهای بی‌پایه نداشته باشد.
– نتیجه‌گرا و عملگرا باشد.
– تحلیگر باشد و با دنیای داده‌ها بیگانه نباشد.
واقعیت یا ادعا؟ چه ملاک‌هایی برای تشخیص داشته باشیم.
این سوال را باید از متخصصان باتجربهٔ نیروی انسانی، یا مدیران متخصص پرسید. موضوع می‌تواند واقعا پیچیده شود. مخصوصا وقتی پای شبکه‌های اجتماعی و تعدد افراد فعال به میان می‌آید، می‌بینید که ممکن است برداشت‌های اشتباهی داشته باشید. برای جلوگیری از این نوع برداشت‌ها، چند نکته را فهرست کرده‌ام.
۱- از شخصیت و شیوهٔ کار فرد شناخت کافی پیدا کنید.
با این که لزوما یک یا حتی چند جلسهٔ مصاحبه هم ممکن است شناخت کافی را ایجاد نکند، اما اگر در طول گفت‌و‌گوها برای شناخت فرد تلاش نکنیم، به احتمال زیاد شکست می‌خوریم.
۲- از دیگران بپرسید.
از همکاران و مدیران سابق فرد، جویای میزان تخصص و چگونگی رفتار حرفه‌ای او بشوید. به شرط آن‌که نظر یک نفر که شما تقریبا چیزی از او نیز نمی‌دانید، برای شما تصمیم‌سازی نکند.
۳- نمونهٔ کار بگیرید.
اگر موقعیت همکاری شما نیروی متخصص با سابقهٔ کاری نیاز دارد، نمونهٔ کارهای او را قبل از صحبت‌های اولیه ببینید.
۴- سابقه کار و تجربهٔ افراد را اصلی‌ترین یا تنها فاکتور ندانید.
نمونهٔ کار یا سابقه همه چیز نیست. ممکن است پتانسیلی در فرد وجود داشته باشد که فرصت بروز نیافته است.
۴- آزمون بگیرید.
کار را با یک آزمون عملی شروع کنید. این آزمون می‌تواند بخشی از کار باشد که بنا به توافق، دورهٔ آزمایشی همکاری خواهد بود.
فراموش نکنید: شما به یک نوع بازاریاب احتیاج دارید.
در سطح مشخصی از رفتار و توان حرفه‌ای و تخصصی، افراد باید تعاریف، مبانی و قواعد کلی تخصص‌شان را بدانند. معمولا شخصی که نمی‌تواند خلاصه و صریح موضوعات تخصصی کارش را بیان کند، قادر به درک مقیاس بزرگ و پیچیدگی‌های آن نخواهد بود.
مثلا اگر شما رانندهٔ تاکسی باشید و اصلا تهران را روی نقشه نشناسید و همیشه با وِیز یا از روی تابلوها رفت‌و‌آمد کنید، درک درستی از مسیرهای شهری نخواهید داشت.
اگر سئو کار، مفاهیم اولیهٔ تخصصش را نداند یا مبانی علمی مرتبط با این تخصص را بلد نباشد:
۱- هیچ‌گاه نمی‌تواند در یک کسب‌و‌کار منعطف و نو کار کند.
۲- ممکن نیست بتواند زمان‌بندی‌ها و تخمین‌های دقیقی داشته باشد.
۳- هیچ‌گاه مسیر بلندمدت برای او مشخص نخواهد بود. وقتی نقشه را بلد نباشید، مقصد را نمی‌دانید. یا اگر بدانید، مسیر را عمرا نمی‌دانید!
اگر متخصص سئو به طور عمومی «بازاریابی» را نشناسد، چگونه ممکن است «بازاریابی دیجیتال» و یکی از شاخه‌های آن، «سئو» را به شکل تخصصی بلد باشد. لزوما افراد با گم شدن در اعداد، اکسل‌شیت‌ها، متریک‌ها یا ابزارها، بازاریابان دیجیتال خوبی نمی‌شوند. و همین‌طور سئو کاران خوبی هم نخواهند بود.
طبیعی است که برعکس، ضعف در استفاده از ابزارهای تخصصی قطعا برای متخصص حرفه‌ای سئو قابل تصور نیست.
در انتها
تشخیص میزان مهارت افراد، همیشه ساده نیست. انتخاب فردی که می‌تواند پروسهٔ کارش را به سادگی توضیح بدهد و می‌داند باید چه چیزهایی را دنبال کند، حتی اگر همهٔ مهارت‌های فنی لازم را نداشته باشد، چندان اشتباه به نظر نمی‌رسد.
متخصصات ایرانی بسیار زیادی در حوزهٔ سئو حضور دارند. احتمالا کسب‌و‌کار شما به یکی از آن‌ها احتیاج دارد. شروع کنید!